‘’Karaman’ın koyunu, sonra çıkar oyunu’ ’Bu sözü hayatınızda duymayanınız yoktur. Peki bir şehre mal olmuş bu sözün hikayesini kaç kişi bilmekte. Gelin bu yazımızda Karamanoğlu Mehmet Bey’in Türkçeyi bizlere armağan ettiği Türkçe’nin Başkenti Karaman’dan dilimiz döndüğünce bahsedeyim.
Karaman ilinin eski ismi Larende’dir. Şehir Selçukluların elinde iken İslamlaşmıştır.
Karamanoğlu Beyliğinin kurucusu Karaman Bey’den dolayı Laranda (Larende) olan şehir Cumhuriyet döneminde Karaman adını almıştır. Gelelim Karaman’ın koyunu sonra çıkar oyununun efsanesine;
1.EFSANE : Karaman’ın kalesini kuşatan düşmanlar geceyi beklemeye başlarlar. O gece Karamanoğlu Beyliğinin Askerleri başka seferdedir. Kaleyi savunacak yeterli asker yoktur. Düşünüp taşınan yaşlılar ve ileri gelenler bir kurutuluş yolu bulmaya çalışırlar. Bir çoban “Bakın der Karaman’da ne kadar koyun, koç varsa toplayalım boynuzlarına fenerler takıp bayır aşağı sürelim. Düşman, çok kalabalık olduğumuzu sanır, belki kuşatmayı kaldırır” der. Çobanın dediği yapılır. Boynuzları ışıklı sürü aşağı inmeye başlayınca düşman askerleri büyük bir ordunun üzerine geldiğini sanarak kaçmaya başlarlar. Durum sonradan anlaşılınca da iş işten geçmiştir. “Karaman’ın Koyunu, Sonra çıkar oyunu” deyişinin bu olaydan rivayet edildiği söylenir.
2- EFSANE: Karamanoğulları Beyliği Moğollarla sık sık savaş halindedir. Moğollar Karaman Beyliği üzerine sefer düzenlerler ve beylik sınırında gecelerler. Tam bu sırada, Karamanoğulları Beyliği askerleri koyun postlarını üzerlerine giyerler ve bazıları boyunlarına çan takarak bir koyun sürüsü havasını verirler. Bu şekilde tam teçhizatlı olarak düşman üzerine doğru varırlar. Moğol askerleri akşam eğlencesinde olup, gelenin gerçek bir koyun sürüsü olduğunu zannederek aldırmazlar. Gelen Karamanoğulları askerleri ayağa kalkıp, postları sıyırarak Moğol askerlerin bozguna uğratırlar. Moğol askerlerinden canını kurtaranlar memleketlerine vardıkları zaman “Karaman’ın Koyunu Sonra Çıkar Oyunu” demişlerdir. Efsanenin bu olaydan kaynaklandığı rivayet edilmektedir. Hangisi doğru, hangisi yanlış bilinmez ama eskilerin bizlere anlattığı bu şekildedir. Karaman ayrıca yetiştirdiği Önemli şahsiyetler açısından da önemlidir. Örnekle açıklayacak olursak; Türkçenin Başkenti Karaman “Gelin Tanış olalım- İşi kolay kılalım - Sevelim sevilelim - Dünya kimseye kalmaz” diyerek insanları sevgi, hoşgörü ve birliğe çağıran Yunus Emre’nin Türbesinin İlimizde bulunması, Mevlana’nın Annesi ve Abisinin mezarlarının İlimizdeki Aktekke Camisinde bulunması inanç turizmi açısından büyük önem arz etmektedir. Ayrıca Karaman Anadolu’yu Akdeniz’e bağlayan İpek yolu üzerinde olması zengin tarihi, kültürü, sanat birikimi, doğal güzellikleri, mutfağı, benzersiz florası, somut olmayan kültürel miras birikimi ve misafirperverliği ile değişen turist profilinin talep ettiği tüm özelliklere sahip bir destinasyon konumundadır.
İşin özü ile sözlerimi bitirmek gerekirse Karaman’a yolunuz düşerse muhakkak Yunus Emre'nin mezarını ziyaret etmeden, Mevlâna'nın annesi Mümine Hatun'un Aktekke (Mader-i Mevlâna) Camii'ndeki mezarını görmeden, Karaman Kalesi'ne çıkıp, Karaman'ı seyretmeden,Binbir Kilise, Maden şehir, Değle ve Derbe'yi gezmeden, Otantik Taşkale Kasabası, Tahıl Ambarları, Manazan Mağarası,İncesu Mağarası ve Gürlük Mesire Yeri'ni görmeden, Ermenek, Zeyve Pazarı'na gidip su değirmenleri ve su ile çalışan hızarın fotoğrafını çekmeden, Karaman'ın meşhur calla, etli ekmek, arabaşı, batırık, şebit pilav, tarhana başı, küncülü helva, üzüm helvası, su böreği, guymak, Zeyve Kebabı ve cevizli bandırmasını yemeden, Bisküvi, çikolata, gofret, bulgur, un ve Taşkale halısı almadan, Karaman'ın meşhur elmasını yemeden, Karaman’ın koyununu görmeden, dönmeyin.
EK BİLGİ:
-Karaman’ın yetiştirdiği diğer önemli şahsiyetler; Yunus Emre, Mevlana Celaleddin-i Rumi, Mümin’e Hatun, Kemal Reis, Piri Reis, Zembilli Ali Efendi, Şeyh Edebali, Seyyid Ali Sultan Es-Semerkandi, Molla Fenari, Kenzi, Gufrani, Hottuoğlu, Kazımkarabekir Paşa, Kerümiddin Karaman Bey, Karamanoğlu Mehmet Bey, Bekir Sıtkı Erdoğan, Mehmet Çınarlı, Ahmet Tufan Şentürk.
Deniz Altınbaş
Karaman İl Temsilcisi
